Podstawowe informacje

Pozwy zbiorowe to doskonałe narzędzie do szybkiego i tańszego uzyskania odszkodowania. Z drugiej jednak strony jeśli zostaną nieumiejętnie i niesprawiedliwie użyte, to mogą doprowadzić do upadku niejedną firmę.

Instytucja pozwów zbiorowych wywodzi się ze średniowiecznej Anglii, aczkolwiek największą popularnością cieszy się w Stanach Zjednoczonych. Prawodawstwo europejskie czerpie w tej kwestii z wieloletnich doświadczeń amerykańskich. Jeśli chodzi o Polskę, to pozwy zbiorowe pojawiły się u nas stosunkowo niedawno. W 2008 roku rozpoczęto dyskusje nad projektem ustawy w tej sprawie. Została ona przyjęta rok później, dzięki czemu poszkodowani otrzymali nowe narzędzie prawne w walce o własne interesy.

Zgodnie z ustawą pozew zbiorowy w Polsce może złożyć co najmniej 10 osób, które zostały pokrzywdzone w identycznym zdarzeniu, na podstawie którego walczą o odszkodowanie. W ich imieniu działa adwokat, radca prawny bądź w szczególnie uzasadnionych przypadkach powiatowy/miejski rzecznik konsumentów. Należy pamiętać, że pozwy zbiorowe zostały obłożone przymusem adwokacko-radcowskim. Oznacza to, iż wniosku dotyczącego zaspokojenia roszczeń nie może napisać osoba poszkodowana, a jedynie adwokat lub radca prawny.

Istotną kwestią dotyczącą pozwów zbiorowych jest konieczność wcześniejszego ustalenia wysokości żądanego roszczenia. Jest to spowodowane tym, iż sąd zasądza jedno odszkodowanie, które następnie dzieli się po równo między wszystkich poszkodowanych. Jeśli więc ktoś chciałby uzyskać więcej pieniędzy, to powinien złożyć odrębny pozew. Trzeba się jednak liczyć z tym, iż sprawy indywidualne są znacznie droższe i bardziej długotrwałe. Nie zawsze też przynoszą pożądany efekt.

Kogo można podać do sądu?
Właściwie każdego, o ile tylko znajdzie się minimum 10 osób przez niego poszkodowanych. Znane są przypadki, kiedy to występowano do sądu z pozwami zbiorowymi dotyczącymi nieprawidłowo przymocowanych smyczy do konsoli Nintendo Wii czy też w związku z wystąpieniem autoimmunologicznych skutków ubocznych po zastosowaniu szczepionki przeciwko boreliozie. W Polsce do najgłośniejszych pozwów zbiorowych należy zaliczyć wystąpienie byłych pracowników Biedronki.