Ustawa z dnia 17 grudnia 2009 r. o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym.
Dziennik Ustaw nr. 7,  poz. 44.
 
Uwaga, poniższy tekst nie jest pełnym tekstem Ustawy, lecz omówieniem dla celów publikacji. Strona z pełnym tekstem Ustawy znaduje się: >> tutaj
oraz do pobrania w formacie PDF: >> tutaj

Art. 1. 1. Ustawa normuje sądowe postępowanie cywilne w sprawach, w których są dochodzone roszczenia jednego rodzaju, co najmniej 10 osób, oparte na tej samej lub takiej samej podstawie faktycznej (postępowanie grupowe).
 
2. Ustawa ma zastosowanie w sprawach o roszczenia o ochronę konsumentów, z tytułu odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny oraz z tytułu czynów niedozwolonych, z wyjątkiem roszczeń o ochronę dóbr osobistych.
 
3. Wszczęcie postępowania grupowego nie wyłącza możliwości dochodzenia swych roszczeń przez osoby, które nie przystąpiły do grupy lub z niej wystąpiły.

Art. 2. 1. Postępowanie grupowe w sprawach o roszczenia pieniężne jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy wysokość roszczenia każdego członka grupy została ujednolicona przy uwzględnieniu wspólnych okoliczności sprawy.
 
2. Ujednolicenie wysokości roszczeń może nastąpić w podgrupach, liczących co najmniej 2 osoby.
 
3. W sprawach o roszczenia pieniężne powództwo może ograniczać się do żądania ustalenia odpowiedzialności pozwanego. W takim przypadku powód nie jest obowiązany wykazywać interesu prawnego w ustaleniu.

Art. 3. 1. Postępowanie grupowe należy do właściwości sądu okręgowego.
 
2. Sąd rozpoznaje sprawę w składzie trzech sę­dziów zawodowych.

Art. 4. 1. Powództwo w postępowaniu grupowym wytacza reprezentant grupy.
 
2. Reprezentantem grupy może być osoba będąca członkiem grupy albo powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów w zakresie przysługujących im uprawnień.
 
3. Reprezentant grupy prowadzi postępowanie w imieniu własnym, na rzecz wszystkich członków grupy.
 
4. W postępowaniu grupowym obowiązuje zastępstwo powoda przez adwokata lub radcę prawnego, chyba że powód jest adwokatem lub radcą prawnym.

Art. 5. Umowa regulująca wynagrodzenie pełno­mocnika może określać wynagrodzenie w stosunku do kwoty zasądzonej na rzecz powoda, nie więcej niż 20% tej kwoty.

Art. 6. 1. Pozew powinien czynić zadość warunkom określonym w ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, z późn. zm.2), a ponadto zawierać:
  1) wniosek o rozpoznanie sprawy w postępowaniu grupowym;
  2) wskazanie okoliczności, o których mowa w art. 1 ust. 1, a w przypadku roszczeń
      pieniężnych także zasad ujednolicenia wysokości roszczeń członków grupy
      lub podgrup;
  3) w przypadku roszczeń pieniężnych określenie wysokości roszczenia
      każdego z członków grupy lub podgrup;
  4) oświadczenie powoda o tym, że działa on w cha­rakterze reprezentanta grupy.
 
2. Do pozwu należy dołączyć oświadczenia człon­ków grupy o przystąpieniu do grupy i wyrażeniu zgo­dy co do osoby reprezentanta grupy oraz umowę re­prezentanta grupy z pełnomocnikiem, określającą sposób wynagrodzenia pełnomocnika.

Art. 7. W każdym stanie sprawy sąd może skiero­wać strony do mediacji.

Art. 8. 1. Na żądanie pozwanego sąd może zobo­wiązać powoda do złożenia kaucji na zabezpieczenie kosztów procesu.
 
2. Pozwany może zgłosić żądanie zabezpieczenia kosztów najpóźniej przy pierwszej czynności proceso­wej. Pozwany nie ma prawa domagać się złożenia kaucji, jeżeli uznana przez niego część roszczenia wy­starcza na zabezpieczenie kosztów.
 
3. Sąd oznaczy termin złożenia kaucji, nie krótszy niż miesiąc, oraz jej wysokość, mając na względzie prawdopodobną sumę kosztów, które poniesie po­zwany. Kaucję składa się w gotówce. Kaucja nie może być wyższa niż 20 % wartości przedmiotu sporu.
 
4. Jeżeli w toku sprawy okaże się, że kaucja nie wy­starcza na zabezpieczenie kosztów procesu, pozwany może żądać dodatkowego zabezpieczenia.
 
5. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego przez sąd terminu do złożenia kaucji sąd na wniosek pozwa­nego odrzuci pozew lub środek odwoławczy, orzeka­jąc o kosztach, jak w przypadku cofnięcia pozwu.
 
6. Postanowienie w przedmiocie kaucji sąd może wydać na posiedzeniu niejawnym. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie.

Art. 9. Sąd na wniosek pozwanego zarządzi zaspo­kojenie z kaucji przyznanych mu kosztów. Wniosek ta­ki powinien być zgłoszony w terminie miesiąca od dnia uprawomocnienia się orzeczenia kończącego po­stępowanie w sprawie. Jeżeli wniosku nie zgłoszono, sąd po upływie tego terminu zarządzi wydanie kaucji powodowi na jego żądanie. Sąd zarządzi wydanie po­wodowi kaucji natychmiast po uprawomocnieniu się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, jeże­li pozwanemu kosztów nie przyznano.

Art. 10. 1. Sąd rozstrzyga na rozprawie o dopusz­czalności postępowania grupowego i odrzuca pozew, jeżeli sprawa nie podlega rozpoznaniu w postępowa­niu grupowym. W przeciwnym razie sąd wydaje po­stanowienie o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym.
 
2. Na postanowienie sądu w przedmiocie rozpo­znania sprawy w postępowaniu grupowym przysłu­guje zażalenie.
 
3. W przypadku wytoczenia przez członka grupy, w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia o odrzuceniu pozwu, powództwa o roszczenie, które było objęte powództwem w postę­powaniu grupowym, w odniesieniu do tego roszczenia zostają zachowane skutki wytoczenia powództwa w postępowaniu grupowym.

Art. 11. 1. Po uprawomocnieniu się postanowienia o rozpoznaniu sprawy w postępowaniu grupowym sąd zarządzi ogłoszenie o wszczęciu postępowania grupowego.
 
2. Ogłoszenie o wszczęciu postępowania grupowego powinno zawierać:
  1) wymienienie sądu, przed którym toczy się postę­powanie grupowe;
  2) oznaczenie stron postępowania oraz oznaczenie przedmiotu sprawy;
  3) informacje o możliwości przystąpienia do grupy przez osoby, których roszczenia
      mogą być objęte powództwem grupowym poprzez złożenie reprezentantowi
      grupy, w oznaczonym terminie, nie krótszym niż jeden, a nie dłuższym niż trzy
       miesiące od daty ogłoszenia, pisemnego oświadczenia o przystąpieniu do grupy;
  4) zasady wynagrodzenia pełnomocnika;
  5) wzmiankę o wiążącym skutku wyroku wobec członków grupy.
 
3. Ogłoszenie o wszczęciu postępowania grupowego umieszcza się w poczytnej prasie o zasięgu ogólnokrajowym. W szczególnych wypadkach sąd może zarządzić zamieszczenie ogłoszenia w prasie o zasięgu lokalnym.
 
4. Zarządzenie ogłoszenia o wszczęciu postępowa­nia grupowego można zaniechać wtedy, gdy z okolicz­ności sprawy wynika, że wszyscy członkowie grupy złożyli oświadczenia o przystąpienie do grupy.
 
5. Przystąpienie do grupy po upływie terminu wy­znaczonego przez sąd jest niedopuszczalne.

Art. 12. W oświadczeniu o przystąpieniu do grupy uprawniony powinien określić swe żądanie oraz wska­zać okoliczności uzasadniające żądanie, a także przy­należność do grupy oraz przedstawić dowody. Wykaz osób, które przystąpiły do grupy, sporządza powód i przedstawia sądowi, dołączając oświadczenia o przy­stąpieniu do grupy. Sąd doręcza wykaz pozwanemu.

Art. 13. 1. Z chwilą przedstawienia sądowi oświad­czenia o przystąpieniu do grupy między członkiem grupy oraz pozwanym powstaje skutek sprawy w to­ku, co do roszczenia objętego postępowaniem grupo­wym.
 
2. Osoba, która przed dniem wszczęcia postępo­wania grupowego wytoczyła przeciwko pozwanemu powództwo o roszczenie, które może być objęte po­stępowaniem grupowym, nie później niż do dnia za­kończenia postępowania w pierwszej instancji może złożyć oświadczenie o przystąpieniu do grupy. W ta­kim przypadku sąd wydaje postanowienie o umorze­niu postępowania.

Art. 14. Interwencja uboczna członka grupy po stronie powoda jest niedopuszczalna.

Art. 15. W wyznaczonym przez sąd terminie, nie krótszym niż miesiąc, pozwany może podnieść zarzuty co do członkostwa określonych osób w grupie lub podgrupach.

Art. 16. 1. W sprawach o roszczenia pieniężne cię­żar udowodnienia przynależności członka do grupy spoczywa na powodzie. W innych sprawach do ustale­nia przynależności członka do grupy wystarcza upraw­dopodobnienie.
 
2. Powód może zobowiązać członka grupy do zło­żenia w wyznaczonym terminie dodatkowych dowo­dów i wyjaśnień.

Art. 17. 1. Po upływie wyznaczonego przez sąd ter­minu, nie krótszego niż miesiąc od dnia doręczenia powodowi zarzutów co do członkostwa, sąd wydaje postanowienie co do składu grupy. Sąd może wydać postanowienie na posiedzeniu niejawnym.
 
2. Na postanowienie, o którym mowa w ust. 1, przysługuje zażalenie.
 
3. Po wydaniu postanowienia, o którym mowa w ust. 1, oświadczenie członka grupy o wystąpieniu z grupy jest bezskuteczne.
 
4. W przypadku wytoczenia powództwa o rosz­czenie objęte postępowaniem grupowym, przez osobę, która przystąpiła do grupy a nie została objęta posta­nowieniem sądu co do składu grupy, w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się tego posta­nowienia, art. 10 ust. 3 stosuje się odpowiednio.

Art. 18. 1. Na wniosek więcej niż połowy członków grupy sąd może dokonać zmiany reprezentanta gru­py. Wniosek powinien wskazywać proponowanego reprezentanta grupy oraz zawierać jego oświadczenie o wyrażeniu zgody na bycie reprezentantem. Sąd wy­daje postanowienie na posiedzeniu niejawnym.
 
2. Zmiana reprezentanta grupy nie powoduje wy­gaśnięcia udzielonego w postępowaniu pełnomocni­ctwa.
 
3. W przypadku złożenia wniosku o zmianę repre­zentanta grupy po wydaniu wyroku, bieg terminu do zaskarżenia wyroku nie może skończyć się wcześniej niż z upływem dwóch tygodni od uprawomocnienia się postanowienia, o którym mowa w ust. 1.

Art. 19. 1. Cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia oraz zawarcie ugody wymaga zgody więcej niż połowy członków grupy.
 
2. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia, jak też zawarcie ugody, jeżeli okoliczności sprawy wska­zują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami albo zmierzają do obejścia prawa bądź rażąco naruszają interes członków grupy.

Art. 20. Członka grupy lub podgrupy przesłuchuje się w charakterze strony.

Art. 21. 1. W sentencji wyroku należy wymienić wszystkich członków grupy lub podgrupy.
 
2. W wyroku zasądzającym świadczenie pieniężne należy ustalić, jaka kwota przypada każdemu członko­wi grupy lub podgrupy.
 
3. Wyrok prawomocny ma skutek wobec wszyst­kich członków grupy.

Art. 22. Tytułem egzekucyjnym do prowadzenia egzekucji świadczenia pieniężnego przypadającego członkowi grupy lub podgrupy jest wyciąg z wyroku wskazujący w szczególności wysokość należnego mu świadczenia.

Art 23. 1. W sprawach o świadczenia niepieniężne egzekucję zasądzonego świadczenia wszczyna się na wniosek reprezentanta grupy.
 
2. Jeżeli zasądzone świadczenie niepieniężne nie zostanie spełnione w terminie 6 miesięcy, liczonym od dnia uprawomocnienia się wyroku, a w tym czasie reprezentant grupy nie wystąpi z wnioskiem o wszczę­cie egzekucji, z wnioskiem o nadanie klauzuli wyko­nalności, a także o wszczęcie egzekucji, może wystąpić każdy z członków grupy.

Art. 24. 1. W zakresie nieuregulowanym w ustawie stosuje się przepisy ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego, z wyłączeniem art. 7, 8, 117-124, 194-196, 204, 205, art. 207 S 3 i art. 425-50514.
 
2. W sprawach rozpoznawanych w postępowaniu grupowym przepisów
art. 100 ust. 2, art. 101 — 103, 105, 107 i 109—112 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r.
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398, z późn. zm.3) nie stosuje się.

Art. 25. W ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o kosz­tach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398, z późn. zm.41) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 13 dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 i dodaje się ust. 2 w brzmieniu:
      "2. Opłata stosunkowa w sprawach o prawa majątkowe dochodzone
      w postępowaniu grupowym wynosi 2% wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu
      zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30 złotych i nie więcej niż 100 000 złotych.";
2) w art. 15 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
      "2. Opłatę tymczasową określa się w granicach od 30 złotych do 1 000 złotych,
      a w sprawach dochodzonych w postępowaniu grupowym od 100 złotych
      do 10 000 złotych.";
3) w art. 26 w ust. 1 w pkt 6 kropkę zastępuje się śred­nikiem I dodaje się pkt 7 w brzmieniu:
      "7) ochronę niemajątkowych praw dochodzonych w postępowaniu grupowym.".

Art 26. Ustawa wchodzi w życie po upływie 6 mie­sięcy od dnia ogłoszenia.

Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej: L. Kaczyński